Samenwerken rond jeugd en gezin: hoe noem je dat?

Oplopend in intensiteit van samenwerken kijken we wat we ermee bedoelen.

Multidisciplinair 

Bij multidisciplinair samenwerken, werken professionals uit verschillende disciplines en domeinen samen, bijvoorbeeld rond jeugdigen en gezinnen. Denk bijvoorbeeld aan leraren, jeugdhulpverleners en professionals uit welzijnswerk die ouders en jeugdigen betrekken in de samenwerking. De term ‘multi’ verwijst naar de veelheid aan perspectieven. Het belangrijkste doel van samenwerken is het naast elkaar onderzoeken van verschillende perspectieven. Dit leidt tot beter begrip van de jeugdigen waar het om gaat. In het samenwerkingsproces is duidelijk welke professional welke discipline vertegenwoordigt. Taken en verantwoordelijkheden blijven meestal afgebakend.

Interprofessioneel/ interdisciplinair 

Bij interprofessioneel samenwerken werken professionals ook vanuit verschillende disciplines samen, maar dan intensiever. Kinderen, jongeren en hun ouders zijn hierbij een belangrijke gesprekspartner. Vanwege de vertegenwoordiging van verschillende disciplines noemen we deze vorm van samenwerken ook wel interdisciplinair samenwerken. In beide termen lezen we ‘inter’ ofwel ‘tussen’, wat de actieve component van de samenwerking benadrukt. Integreren van inzichten en perspectieven van de samenwerkingspartners is dé manier van werken. Professionals steken in de samenwerking de grens van hun eigen domein over (boundary crossing) en leren hiervan (Akkerman e.a. 2011). Zie voor het artikel: https://docplayer.nl/34006299-Het-leerpotentieel-van-grenzen.html. Ze nemen bijvoorbeeld de visie of werkwijze van professionals uit een ander domein over en kijken wat ze hiervan kunnen gebruiken in hun eigen (werk)situatie. Het motto van deze vorm van samenwerken is: ‘samen weet je meer dan alleen’.

Transdisciplinair

Transdisciplinair samenwerken gaat nog een stapje verder. Aan de hand van maatschappelijke vragen rond jeugdigen en gezinnen gaan professionals uit verschillende organisaties met elkaar in gesprek. Ze nemen hierbij elkaars perspectief in (trans betekent o.m. ‘aan de overkant’) en kijken - met andere ogen - wat er nodig is en wie wat kan bijdragen. Een voorbeeld hiervan is de Corona-pandemie en de bedreiging voor het welbevinden van jeugdigen. In opdracht van het NPO (Nationaal programma Onderwijs) slaan verschillende organisaties de handen ineen: een instelling voor verslavingszorg, een jeugd-kennisinstituut, een expertgroep schoolpsychologen, een jeugdgezondheidsinstelling en een instelling die gezondheidsverschillen terugdringt.  De praktijkkaart welbevinden voor het onderwijs is het resultaat van deze transdisciplinaire samenwerking. (Visser-van Balen e.a., 2020).   

Voor een leuke metafoor zie ook:

https://www.uu.nl/onderwijs/onderwijsadvies-training/kennisdossiers/themadossier-interdisciplinair-onderwijs-en-cel/multi-inter-en-transdisciplinariteit-wat-is-wat

Tekst: Anja Verwoerdt